Geniş çürüğe sahip veya büyük dolgu olan dişlerde başlayan ağrı, ilk başlarda geçici olsa da zaman geçtikçe sürekli keskin ve zonklayıcı bir hal alır; hatta etkilenmiş bölgedeki tüm dişlerde şiddetli bir ağrı olarak hissedilebilir. Bazen de herhangi bir ağrı yokken rutin bir radyografi kontrolünde kronik bir apse oluşumu tespit edilir.

Pulpa, diş yapısı içinde lokalize olan yumuşak bir dokudur. Sinir, kan ve lenf dokusu içerir. Diş kökündeki ince tüp benzeri kanallar içinde ve diş kronundaki pulpa odası içinde yer almaktadır.

Bu resim, tedavi edilmezse çürüğün nasıl ilerleyeceğini ve dişin sert dokularına ve pulpasına nasıl zarar vereceğini göstermektedir. Eğer çürük başlangıç halindeyken tedavi edilirse küçük bir dolguyla problem çözümlenecektir. Eğer çürüğün ilerlemesine izin verilirse kök kanal tedavisi gerekli olacaktır.

çürük, beyaz noktacık bir lezyon şeklinde başlar (A), mineye geçer (B), dentine ilerler (C), pulpayı etkiler (D), pulpa içine girer (E) ve çene kemiğinde apse formasyonu ile sonuçlanır.

Pulpa hastalandığında veya yaralandığında kendini yenileyemez ise enfekte hale gelir. Tedavi edilmeyen pulpa ölür ve pü (iltihap) kök ucunda organize olur. Kök ucunda komşu kemik dokusunun yok olması anlamına gelen apse gelişebilir. Endodontik tedavi ile hastalıklı pulpa dokusu uzaklaştırılarak enfeksiyonun dokularda neden olduğu hasarın vücut savunma sistemince iyileştirilmesine olanak sağlanır.
Endodontik tedavi, günümüzde en az seansta bitirilme prensibi ile yapılmaktadır.

Dişin tedavisi aşağıdaki basamakları içerir.

• Lokal anestezi uygulanır. Böylece işlem esnasında ağrı duyulmaz.
• Dişin çiğneyici yüzeyinden pulpa odası içine doğru bir giriş yolu oluşturulur.
• Pulpa odasındaki pulpa uzaklaştırılır, kök kanalları temizlenir, genişletilir ve sonradan yapılacak kanal dolgusu için uygun ve doğru bir form oluşturulur.
• Eğer tedavinin tek değil iki veya daha fazla seans sürmesine karar verilirse seanslar arasında diş içindeki girişe geçici bir dolgu yerleştirilir. Bu durumda tedavi edilen diş bölgesinde birkaç gün rahatsızlık duyulabilir. Bazen ağrı daha fazla olabilir ve randevu günü gelmeden pansuman yapmak gerekebilir.
• Son seans esnasında ise geçici dolgu kaldırılır ve kök kanalları doldurulur. Kök ucunda tam ve sıkı bir tıkanma sağlanmalıdır.
• Tedavinin tamamlanmasını takiben dişin restore edilmesi gerekir. Diş dokusunun kayıp miktarına bağlı olarak restorasyon seçeneği dolgu veya kaplama (kron) olarak tespit edilir. Bazen yapısal destek sağlamak için kökün içine bir dayanak (post) yerleştirilmesi uygun olur.

Kanal tedavili diş çürür mü?

Dişin çürümesi bakteri plağının birikmesi ile ilgilidir.Ağız hijyeni kuralları uygulanmadığında (dişlerin fırçalanması ve diş ipi kullanımı) plak birikimi diş ve çevre dokularda başlar, böylece bakteri asidi oluşur ve dişler tekrar çürür. Fakat kanal tedavisi yapılan diş canlı bir diş değildir. Bu sebepten çürük oluşumuyla ortaya çıkan belirtileri göstermez. Genellikle de radyolojik muayenede tespit edilir.

Kanal tedavisi yapılan diş daha mı kolay kırılır?

Kanal tedavisi yapılan dişler genellikle madde kaybı fazla olan dişlerdir. Bu sebepten kırılganlıkları daha fazladır. Kanal tedavisi yapıldıktan sonra dişin kalan dokusunun korunması için en ideal restorasyon dişin üzerine kron yapılmasıdır.

Kanal tedavisi yapılan diş aynı işlevi yapmaya devam eder mi?

Kanal tedavisi yapılarak dişin pulpa dokusu (dişin canlılığını sağlayan doku) uzaklaştırılır. Diş artık canlı değildir. Fakat dişin etrafında ki dokular (kemik,dişeti) canlıdırlar ve dişin aynı işlevi görmesini sağlarlar.